In de zorg voor dementerende ouderen is een ethisch verantwoorde en deskundige medisch-verpleegkundige begeleiding belangrijk. Onze taak is garant staan voor de veiligheid, waardigheid en het fysisch comfort van de dementerende bewoner en zijn omgeving. Zorgen dat pijn en lijden draaglijker worden is het centrale doel van zorg.

Zoeken naar voorstellen die zoveel mogelijk tegemoetkomen aan de actuele situatie en context, de actuele wensen en behoeften van de dementerende ouderen vraagt ons creatief te zijn.

De affectieve pijnbeleving bij dementerende ouderen is verminderd. Hun zelfbeeld verandert. Een belangrijk uitgangspunt blijft: wat de oudere aanvoelt als pijn moeten we beschouwen en ook behandelen als pijn. We moeten de verbale en non-verbale uitingen ernstig nemen.

Via het proces van interdisciplinaire observatie en overleg kan de beleving van de dementerende persoon uitgeklaard worden. Door de verschillende invalshoeken te vergelijken kan het pijnprobleem in de mate van het mogelijke geobjectiveerd worden. Dankzij een open dialoog tussen alle betrokkenen kan inzicht worden verkregen in wat er vanuit het oogpunt van menswaardigheid aanwezig moet zijn bij personen met dementie. De sleutel tot een optimale behandeling van pijn en discomfort bij de oudere ligt in een interdisciplinaire evaluatie en aanpak.

Belangrijk zijn pijnanamnese en klinische observatie. De rol van de familie bij het uitschrijven van het levensverhaal is hierbij richtinggevend. Bij milde cognitieve beperkingen helpen eenvoudige vragen aangevuld door een vragenlijst of visuele schaal. Bij ver gevorderde dementie moeten we vooral oog hebben voor pijnsymptomen (gelaatsuitdrukking, taalgebruik, geluiden, lichaamshouding en bewegingen, omgang met anderen, activiteitenpatroon, gemoedstoestand) die uiting geven van aanwezigheid van pijn. Dit moeten we trachten te objectiveren via pijnschalen.

Scholing helpt om een juiste perceptie van het begrip pijn en adequaat pijnbeleid te verwerven, om foutieve denkbeelden bij te sturen, om ten slotte te resulteren in een eenvormig pijnbeleid.

De deskundigheid van ervaren medewerkers helpt bij het aanvoelen of een dementerende oudere pijn heeft, een pijnschaal is een extra houvast. We verwijzen in dit verband naar de PAINAD-pijnschaal.

Bij het hanteren van die pijnschaal is het belangrijk dat: iedereen ermee moet werken / het een onderdeel is van het zorgplan / je enkel scoort wat je ziet / dat je bij twijfel over pijn een behandeling opstart. Elke schaal vervalt als de dementerende oudere zegt: “ik heb pijn”.

Om dit zoeken naar een adequaat antwoord op pijngedrag te ondersteunen kan een beslissingsboom helpen.

In onze totale benadering mogen we de complementaire pijnbehandeling niet uitsluiten. Relaxatie-, aroma- en muziektherapie zijn hiervan enkele voorbeelden.

Het is onze opdracht om blijvend op zoek te gaan naar een omgeving waarin de dementerende zich comfortabel en ontspannen kan voelen.